komar

komar, zwalczanie komara, odkomarzanie

Opracowanie prof. dr hab. Stanisław Ignatowicz

Klasyfikacja Komarów

W Polsce stwierdzono 47 gatunków komarów, z których 9 gatunków (Culex pipiens molestus, Anopheles maculipennis, A. communis,A. cataphylla, A. punctor, A. cantans, A. dorsalis, A. cinereus, A. vexans) może wystąpić plagowo po powodzi. Na szczęście – nasze komary nie przenoszą czynników wywołujących groźne choroby ludzi. Trzy polskie gatunki z rodzaju widliszek (Anopheles) są żywicielami ostatecznymi i przenosicielami zarodźców malarii (Plasmodium), czynnika etiologicznego zimnicy (malarii), jednak w Polsce nie stwierdza się zachorowań na malarię od ponad 50 lat.

Komary są drobnymi i delikatnymi owadami o smukłym, wydłużonym ciele,  zaopatrzonym w wąskie skrzydła. Długość ciała komarów waha się od 3 do 6 mm. Ciało wraz z skrzydłami jest pokryte drobnymi łuseczkami, które tworzą charakterystyczne wzory („sól zmieszana z pieprzem”), różne u poszczególnych gatunków.

Tryb życia Komarów

Dorosłe latają najczęściej o zmierzchu. Są bardzo słabymi „lotnikami” i unikają przestrzeni otwartych i wietrznych. Mogą przelecieć odległość 1 km, a w niektórych przypadkach pokonują nawet 10 km z pomocą wiatru. Doskwierz egipski osiąga szybkość lotu około 5,5 km/godzinę. Komary poruszają skrzydłami z częstotliwością ponad 600 uderzeń na sekundę (!), dlatego brzęczą przy uchu.

U komarów wyraźny jest dymorfizm płciowy, co oznacza, że samice różnią się wyglądem od samców. Samce są bardziej owłosione i mają krzaczaste czułki, za pomocą których odbierają feromony płciowe – zapachy wydzielane przez samice.

Krew ssą tylko samice, gdyż wymagają krwistego posiłku do produkcji jaj. Aparat gębowy samicy jest typu kłująco-ssącego. Przekłuwa ona skórę żywiciela kłujką, która składa się z sześciu sztylecików. U samców narządy gębowe są bardzo uproszczone i nie potrafią nimi przebić skóry ssaków; odżywiają się tylko sokiem roślin i nektarem kwiatów.

Rozwój komarów przebiega w drobnych zbiornikach wód stojących lub o minimalnym przepływie, jak np. kałuże śródleśne, woda zebrana w dziuplach, woda zalegająca w starych oponach, sadzawki, stawy i podobne zbiorniki z wodą stojącą, bogatą w rozkładającą się materię organiczną.

Samice komarów składają jaja do wody. Z jaj wylęgają się robakowatego kształtu larwy zaopatrzone na tylnym końcu ciała w przetchlinki. Larwy odżywiają się różnymi mikroorganizmami, które filtrują z wody. Po czwartym linieniu powstają z nich ruchome poczwarki o wyraźnie zaznaczonym kulistym tułowiem z głową i długim odwłoku.

Szkodliwość komarów 

U naszych komarów pobierających krew od różnych ssaków mogą występować krętki Borrelia burgdorferi i mogą stanowić one czynnik wspomagający krążenie tych krętków wywołujących u ludzi boreliozę z Lyme. Komary za to mogą też rozprzestrzeniać ornitozy, wirusy neurotropowe z ptaków domowych i dziko żyjących na zwierzęta domowe i ludzi.